De energietransitie is in volle gang. Overal in Nederland ontstaan lokale energieprojecten, vaak georganiseerd door energiecoöperaties. Toch is er een opvallend gemis: jongeren tussen de 18 en 35 jaar zijn nog nauwelijks betrokken. En dat terwijl zij juist een cruciale rol spelen in de toekomst van onze energievoorziening.
Jongeren brengen frisse ideeën, digitale vaardigheden en duurzame overtuigingen mee. Ze zijn de generatie die zal leven met de keuzes die vandaag worden gemaakt. Energiecoöperaties die jongeren actief betrekken, bouwen aan vernieuwing, toekomstbestendigheid en maatschappelijk draagvlak.
Waarom jongeren afhaken
Hoewel veel jongeren wel degelijk geïnteresseerd zijn in duurzaamheid en maatschappelijke impact, sluiten bestaande coöperatiemodellen vaak onvoldoende aan. Veel projecten vereisen dat je een eigen woning bezit, terwijl veel jongeren huren of verhuizen. De instapkosten of looptijden zijn soms te hoog of te lang. Ook is de communicatie vaak niet gericht op jongeren: weinig interactie, ouderwetse platforms en te veel technisch jargon.
Bovendien hebben jongeren minder tijd voor langdurige bestuursrollen of formele vergaderstructuren. Ze zoeken naar manieren om flexibel en concreet bij te dragen.
Vijf manieren om jongeren écht te betrekken
- Maak deelname laagdrempelig. Zorg voor lage instapbedragen, korte projectloops of flexibele vormen van deelname. Geef jongeren ruimte om projectmatig mee te doen, zonder direct bestuursverantwoordelijkheid.
- Spreek hun taal en gebruik hun kanalen. Gebruik duidelijke, visuele communicatie. Zet sociale media en jonge ambassadeurs in om het verhaal van de coöperatie te vertellen. Laat jongeren zien dat hun bijdrage telt.
- Creëer leermogelijkheden. Denk aan stages, traineeships of vrijwilligersrollen waarin jongeren werkervaring opdoen binnen de energiewereld. Koppel je coöperatie aan onderwijsinstellingen of start-ups.
- Verbind projecten aan hun leefwereld. Jongeren raken sneller betrokken als een project gaat over hun buurt, mobiliteit, betaalbaarheid of technologie. Een zonneproject op een studentenflat of laadplein op een festival spreekt meer aan dan een anonieme postcoderoos.
- Geef verantwoordelijkheid en erkenning. Laat jongeren niet enkel ‘meekijken’, maar écht meedoen. Geef ze een rol in communicatie, besluitvorming of techniek, en laat hun ideeën leidend zijn in projecten die hen raken.
Waarom dit werkt – voor coöperaties én jongeren
Energiecoöperaties die jongeren betrekken, halen niet alleen nieuwe energie en perspectieven binnen, maar versterken hun legitimiteit en continuïteit. Jongeren op hun beurt krijgen de kans om tastbare impact te maken, te leren, hun stem te laten horen en actief deel te nemen aan de energietransitie. Zo ontstaat een generatie die niet alleen over duurzaamheid praat, maar het ook vormgeeft.
Conclusie: jongeren zijn geen doelgroep – ze zijn mede-eigenaar van de toekomst
Om energiecoöperaties levendig, vernieuwend en toekomstbestendig te maken, is het betrekken van jongeren geen optie, maar een noodzaak. Niet als symbolisch gebaar, maar als volwaardige partners. De nieuwe generatie is klaar om verantwoordelijkheid te nemen – als we hen daar de ruimte voor geven.
